شرحی بر رژیم گروه های خونی

مقدمه

روز به روز شیوع بیماری های مزمن رو به افزایش است و در این راستا، بشر از هیچ تلاشی ارتقاء سلامت و بهبود سبک زندگی فروگذار نمیکند. تغذیه انسان نقش به سزایی در پیشبرد اهداف مربوط به سلامتی دارد و رژیم های مختلفی، چه علمی و چه غیر علمی به این منظور طراحی شده اند.

رژیم غذایی گروه خونی یا blood type diet رژیمی است که با توجه به گروه های خونی چهارگانه انسان (A، B، O و AB) تدوین شده و ادعا می کند افراد با گروه های خونی مختلف باید غذاهای منحصر به فردی مصرف کنند.

در این مقاله اطلاعاتی را درباره نحوه اجرای این رژیم، مزایا و معایب و صحت سنجی ادعاهای آن عنوان خواهیم کرد.

پیش زمینه

به منظور فهم بهتر این رژیم لازم است پیش زمینه هایی را برای شما عزیزان توضیح دهیم:

 آنتی ژن ها:

مولکول هایی هستند که در سطح سلول های بدن وجود دارند و برای هر فرد با فرد دیگر بر اساس نقشه ژنتیکی متفاوت است. برای مثال افراد با چهار گروه خونی مختلف، آنتی ژن های متفاوتی بر سطح گلبول های قرمز دارند:

گروه خونی O آنتی ژن بر سطح گلبول های قرمز ندارند.

گروه خونی A آنتی ژن A بر سطح گلبول های قرمز دارند.

گروه B آنتی ژن B بر سطح گلبول های قرمز دارند.

گروه AB هر دو نوع آنتی ژن  A و B را بر سطح گلبول های قرمز دارند.

آنتی بادی ها:

آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که در جریان خون وجود دارند و علیه عوامل بیگانه عمل می کنند و با آن ها مقابله می کنند.

زمانی که خون فردی با گروه خونی ناسازگار به فرد دیگری تزریق شود، بدن فرد خون گیرنده علیه خون تزریق شده آنتی بادی می سازد و سبب می شود گلبول های قرمز به هم بچسبند.

آگلوتینه شدن:

به چسبیدن گلبول های قرمز به یک دیگر آگلوتینه شدن می گویند.

لکتین ها:

لکتین ها پروتئین هایی هستند که در غذاها وجود دارند و در فرآیند هضم و جذب به داخل جریان خون وارد می شوند. لکتین ها به آنتی ژن گروه های خونی مختلف می چسبند و سبب می شوند فرآیند آگلوتینه شدن رخ دهد.

لکتین ها اساس فرضیه پشت رژیم غذایی گروه های خونی هستند.

شرح کلی رژیم گروه های خونی

 در این بخش درباره تاریخچه و دستورالعمل های غذایی رژیم گروه های خونی مطالبی را عنوان خواهیم کرد.

تاریخچه رژیم گروه های خونی

رژیم غذایی گروه های خونی در کتاب "غذای مناسب بر اساس گروه های خونی خود بخورید" توسط دکتر پیتر آدامو به چاپ رسید.

این رژیم توضیح می دهد افراد بر اساس گروه های خونی خود مجاز به خوردن چه غذاهایی هستند و چه غذاهایی برای آن ها مضر است.

در اصل این رژیم لیست بزرگی از غذاهای مناسب برای هر گروه خونی است.

دکتر پیتر آدامو ادعا می کند اگر افراد این دستورالعمل ها را رعایت کنند، نه تنها سلامتیشان ارتقاء پیدا می کند، بلکه به وزن ایده آل خود هم میرسند.

فرضیه پشت رژیم گروه های خونی

رژیم غذایی گروه های خونی براساس این واقعیت شکل گرفته است که تمامی غذاها حاوی لکتین هایی هستند که با آنتی بادی های موجود در خون تداخل می کنند. وقتی لکتین غذایی خاص با گروه خونی خاصی تداخل می کند، باعث ایجاد فرآیند آگلوتینه شدن یا چسبیدن گلبول های قرمز به هم می شود که خود زمینه ساز بیماری های مختلفی از جمله بیماری های کلیوی، کبدی، سردرد، دیابت، چاقی و ... است.

برای جلوگیری از این مشکلات فرد باید از مصرف غذاهای ایجاد کننده این واکنش اجتناب کند.

انسان شناسان منشاء هر گروه خونی را ردیابی کرده اند:

گروه شکارچی ها:

 اولین گروه خونی در انسان ها گروه خونی O بوده است. دکتر آدامو ادعا می کند از آنجایی که رژیم غذایی انسان های اولیه عمدتا گوشت بوده است، آنتی بادی هایی در بدن آن ها علیه لکتین های گیاهی مثل گندم تولید شده است لذا این رژیم غذایی این افراد باید شبیه اجدادشان باشد و بیشتر از منابع حیوانی و گوشت ها باشد.

گروه کشاورزان:

دومین گروه خونی که به وجود آمد، گروه خونی A بود که مصادف با پیشرفت کشاورزی در انسان ها بود و مصرف غذاهای گیاهی در میان انسان ها افزایش یافت لذا لکتین علیه گوشت و فرآورده های حیوانی در آن ها افزایش یافت. این افراد باید همچون اجدادشان بیشتر از منابع گیاهی استفاده کنند.

گروه عشایر:

سومین گروه خونی که در انسان ها شکل گرفت گروه خونی B بود.

به وجود آمدن این گروه خونی در انسان ها هم زمان با مهاجرت آن ها و امتحان کردن غذاهای بیشتر و متنوع تر بود لذا افراد با گروه خونی B مجازند غذاهای مختلف را در رژیم غذایی خود قرار دهند.

گروه متناقض ها:

گروه خونی چهارم AB بود و دکتر آدامو دستورالعمل های غذایی آن ها را متناقض در نظر میگیرد.

گروه های غذایی در رژیم گروه های خونی

دکتر آدامو تمامی غذاها را به گروه های زیر تقسیم می کند:

• گوشت ها و ماکیان
• لبنیات و تخم مرغ
• روغن ها و چربی ها
• مغز ها و دانه ها
• لوبیا ها و حبوبات
• غلات: شامل فرآورده های جو، گندم و ذرت
• سبزیجات
• میوه جات
• آبمیوه ها
• غلات: شامل اسپاگتی ها و ماکارونی ها
• ادویه جات
• چاشنی ها: شامل انواع سس ها
• انواع چای و دم کرده های گیاهی
• نوشیدنی های انرژی زا و گازدار

در هر یک از این گروه ها، غذاهایی که باعث اضافه وزن، کاهش وزن، غذاهای مفید و طبیعی و غذاهای غیر مجاز برای هر یک از گروه های غذایی تعیین شده است.

برای مثال: مرغ برای کسانی که گروه A و O دارند خنثی است اما برای گروه های B و AB غیر مجاز است.

غلات برای گروه O و B مناسب نیست و باید از مصرف آن پرهیز کنند اما برای گروه A مفید است. مصرف غلات برای گروه AB خنثی محسوب می شود.

به طور کلی در این رژیم انواع غذاها و ورزش ها متناسب با گروه های خونی تشریح شده است.

نمونه رژیم گروه خونی A

غذاهای مجاز:

• پروتئین سویا
• برخی از غلات مثل جو پوست کنده و نان ها
• گردو، دانه کدو تنبل و بادام زمینی
• روغن زیتون
• برخی از میوه ها مانند زغال اخته
• لوبیاها و حبوبات
• برخی از سبزیجات به خصوص سبزیجات تیره و برگدار مانند کلم پیچ، چغندر و اسفناج
• سیر و پیاز
• ماهی های آب سرد مثل سالمون و ساردین
• مرغ و بوقلمون به مقدار بسیار محدود
• چای سبز و زنجبیل

غذاهای غیر مجاز

• گوشت گاو، خوک، بره و گوزن
• شیرگاو
• سیب زمینی ها
• سبزیجاتی مثل کلم عادی، بادمجان، گوجه، فلفل و قارچ
• لوبیای لیما
• برخی از میوه ها مثل: خربزه، پرتقال، توت فرنگی و انبه
• تمامی طیور غیر از مرغ و بوقلمون
• ماهی هایی مثل: باراکودا، هادوک، شاه ماهی و گربه ماهی
• برخی از غلات مثل سبوس گندم و نان چند غله
• شکر تصفیه شده
• کربوهیدرات های تصفیه شده مثل آرد سفید، نان سفید و برنج سفید
• تمامی روغن ها به غیر از روغن زیتون
• غذاهای مصنوعی و فرآوری شده
• بیشتر چاشنی ها

مزایا و موارد احتیاطی رژیم گروه های خونی

مزایا

دکتر آدامو مدعی است مزایای این رژیم برای بیمارانش بسیار زیاد بوده است و سلامتی آن ها را ارتقاء داده است. پایگاه اینترنتی او پر از نقطه نظرات رژیم گیرندگان است که نه تنها وزن کم کرده اند، بلکه سطح سلامتی آن ها نیز ارتقاء پیدا کرده است.

طبق ادعای دکتر آدامو:

رعایت رژیم گروه های خونی در کسانی که گروه خونیشان A است باعث کاهش وزن، کاهش ریسک بیماری های قلبی عروقی، سرطان، کم خونی، اختلالات کبدی و کیسه صفرا و دیابت نوع یک شده است.

در افرادی که گروه خونی B هستند سبب کاهش وزن، کاهش خطر دیابت نوع یک، سندرم خستگی مزمن و بیماری های خود ایمنی از قبیل ALS، لوپوس و MS شده است.

در کسانی که گروه خونی AB دارند منجر به کاهش وزن، کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی، سرطان و کم خونی شده است.

در افرادی که گروه خونی O دارند این رژیم باعث کاهش وزن و پیشگیری از بیماری های انعقادی، بیماری های التهابی مثل آرتریت، کم کاری تیروئید، زخم ها و آسم می شود.

حتی منتقدان این رژیم به برخی از فواید آن مثل کاهش دریافت چربی های اشباع و غذاهای فرآیند شده اشاره می کنند.

خطرات و موارد احتیاطی:

گروه خونی افراد ثابت است و اگر فرد بخواهد از رژیم گروه های خونی پیروی کند، غذاهای دریافتی هم ثابت خواهند بود و لذا خطر بروز بسیاری از مشکلات افزایش می یابد مثلا:

• با بالا رفتن سن باید مصرف سبزیجات افزایش یابد اما در افرادی که گروه خونی O دارند مصرف سبزیجات ممنوع است و تاکید بر مصرف گوشت ها است که خود منجر به افزایش ریسک بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های قلبی عروقی می شود.
• مصرف بیش از حد لبنیات در بعضی از گروه های خونی در این رژیم توصیه شده است و اگر فرد عدم تحمل به لاکتوز داشته باشد، سلامتی او با چالش مواجه خواهد شد.
• افرادی که دچار کمبود ریزمغذی ها هستند باید منابع حیوانی بیشتری مصرف کنند که جدای از گروه خونی آن ها است.

بطور کلی رژیم های نامتعادل مثل رژیک گروه های خونی در بلند مدت فرد را در معرض خطرات مختلفی قرار می دهد.

تحقیقات انجام شده و منابع

تاکنون علیرغم ادعای دکتر آدامو تحقیقی بر مبنای تاثیر لکتین ها بر سلامتی صورت نگرفته است و به گفته دانشمندان، اگر تاثیر لکتین اینچنین زیاد و گسترده بود سالیانه میلیون ها نفر در اثر نقص ارگان های بدن جان خود را از دست می دادند. همچنین بسیاری از توصیه های این رژیم عقلانی و علمی نمی باشد مثلا اینکه: افراد با گروه خونی O باید تنها گوشت بخورند!

سخن آخر

رژیم گروه های خونی اصلا مورد تایید نیست و می تواند آسیب های جدی به سلامت انسان وارد کند.

منابع:

1. https://www.healthline.com/nutrition/the-blood-type-diet-review#TOC_TITLE_HDR_2
2. https://www.medicalnewstoday.com/articles/319303#foods-to-eat
3. https://www.healthline.com/health/a-positive-blood-type-diet#foods-to-eat
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29659952/
5. https://www.webmd.com/diet/a-z/blood-type-diet
6. https://www.amazon.com/Gale-Encyclopedia-Diets-Health-Nutrition/dp/1414429916

چکیده

رژیم گروه های خونی توسط دکتر پیتر آدامو، براساس گروه های خونی افراد توصیه هایی ارائه می کند که شامل غذاهای مجاز و غیر مجاز در منوی غذایی روزانه فرد است. این رژیم غذایی پایه و اساس علمی ندارد و توسط متخصصین این حوزه رد شده است و میتواند آسیب های جدی بر سلامت انسان وارد کند.