کنترل عوارض دیابت با رژیم برنستین

چکیده

با توجه به شیوع بالای بیماری دیابت در جهان، راهکارهای رژیمی متعددی در این زمینه به وجود آمده اند. رژیم برنستین از دسته رژیم های پر پروتئین و کم کربوهیدرات است که ادعا می کند با کنترل قند خون می تواند علائم بیماری دیابت را کاهش دهد. با توجه به شیوع بالای بیماری دیابت در جهان، راهکارهای رژیمی متعددی در این زمینه به وجود آمده اند. رژیم برنستین از دسته رژیم های پر پروتئین و کم کربوهیدرات است که ادعا می کند با کنترل قند خون می تواند علائم بیماری دیابت را کاهش دهد.

مقدمه

بیش از 422 میلیون نفر در جهان از بیماری دیابت رنج می برند(1). به همین منظور راهکارهای رژیمی و دارویی متعددی در راستای کمک به بیماران دیابتی مورد بررسی قرار گرفته است.

با توجه به گرم شدن بازار رژیم های عجیب در راستای درمان یا کاهش علائم بیماری دیابت، رژیم های مختلفی ادعا می کنند که می توانند در تخفیف علائم یا درمان بیماری دیابت موثر واقع شوند.

یکی از این رژیم ها رژیم دکتر برنستین (Dr. Bernstein)، متخصص غدد آمریکایی است که راهکارهای جالبی در راستای بهبود حال بیماران دیابتی ارائه می کند.

در ادامه، این رژیم، سودمندی ها و عوارضش را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

شرح کلی

در این بخش درباره کلیات رژیم برنستین مطالبی را عنوان خواهیم کرد.

تعریف رژیم برنستین

رژیم برنستین، رژیمی با کربوهیدرات پایین و چربی بالاست که برای دیابتی ها طراحی شده است ، بر خلاف عمده رژیم هایی که در بیماری دیابت مورد استفاده قرار می گیرند و کربوهیدرات متعادلی دارند.

تاریخچه رژیم برنستین

رژیم برنستین توسط دکتر برنستین، متخصص غدد آمریکایی تهیه شد. او در سن 12 سالگی متوجه شد به بیماری دیابت نوع 1 مبتلاست. به دلیل عوارض استفاده از انسولین مثل سردرد شدید به این فکر افتاد میزان کربوهیدرات دریافتی را کاهش دهد تا نیاز کمتری به انسولین پیدا کند. بعدها در رشته غدد و متابولیسم تحصیل کرد و رژیم منحصر به فرد خودش را گردآوری و چاپ کرد.

قوانین اصلی رژیم برنستین

رژیم برنستین در راستای کاهش علائم دیابت طراحی شده است اما یکی از نتایجش کاهش وزن است. اصولا رژیم هایی که کربوهیدرات را محدود می کنند، شباهت زیادی به هم دارند. مثلا رژیم اتکینز به این صورت مثل رژیم برنستین کربوهیدرات را محدود و مصرف پروتئین و چربی را افزایش میدهد.

رژیم برنستین را بیشتر از اینکه یک رژیم کارا برای کاهش علائم دیابت باشد، نوعی اظهار نظر شخصی به شمار می رود! این رژیم سه اصل اساسی دارد:

1. کلیه مواد غذایی که حاوی قند ساده هستند از رژیم غذایی حذف می شوند. این مواد غذایی شامل: شکر، غذاهای نشاسته ای مثل ماکارونی، سیب زمینی، برنج و نان ها هستند.
2. مصرف کربوهیدرات ها را باید آنقدر محدود کرد تا نیازی به تزریق انسولین نباشد و بدن با همان انسولین اندک بتواند کارایی لازم را داشته باشد.
3. اگر احساس گرسنگی ندارید غذا نخورید.

لیست غذاهای مجاز و غیرمجاز

به منظور فهم بهتر رژیم برنستین، لیستی از غذاهای مجاز و غیر مجاز را به شما ارائه می کنیم :

لیست غذاهای غیر مجاز

رژیم برنستین، تاکید زیادی بر عدم استفاده زیاد از قندها دارد و گوشزد می کند حتما قبل از میل کردن محصولات غذایی، برچسب آن را مطالعه کنید تا هیچ نوع قندی اعم از : گلوکز، فروکتوز، ساکارز، مالتوز و ... در آن ماده غذایی وجود نداشته باشد یا بسیار اندک باشد.  

لیست غذاهای غیر مجاز:

• مواد غذایی دارای قند ساده مثل: نان ها، سیب زمینی، ماکارونی، برنج و ...
• غلات صبحانه
• تنقلات مثل: آب نبات، کلوچه، چیپش، تورتیلا، ذرت، چوب شور و ...
• لبنیات به جز شیر سویا
• میوه ها و آب میوه ها
• سبزیجات خاص مثل: لوبیا، چغندر، هویج، ذرت، سیب زمینی، گوجه فرنگی و ...
• سوپ های کنسرو شده

البته برنستین پیشنهاد می کند که غذاهای غیر مجاز به مرور از رژیم غذایی حذف شوند.

لیست غذاهای مجاز

• گوشت ها
• ماهی ها
• مرغ
• تخم مرغ
• جایگزین های گوشت مثل سویا، آرد سویا و شیر سویا
• پنیر
• کره و مارگارین
• انواع خامه
• خامه
• ماست
• کراکر سبوس دار
• جلبک دریایی
• شیرین کننده های مصنوعی
• گیاهان
• ادویه جات
• آجیل ها
• ژله ها و سس های بدون قند

هدف رژیم برنستین

هدف اصلی رژیم برنستین، کمک به بیماران دیابتی جهت تنظیم قند خونشان در طول روز است.

مزایا و معایب رژیم برنستین

مزایای رژیم برنستین

درصورتی که قند خون بیماران دیابتی تنظیم شود، از عوارض این بیماری مثل: کوری، زخم های دیابتی، آسیب به اعصاب، ضعف عملکرد جنسی، کاتاراکت یا آب مروارید، فشارخون، کلسترول بالا و ... پیشگیری می شود. البته بخشی زیادی از اثربخشی ناشی از کاهش وزن است.

البته مزایای ذکر شده برای رژیم برنستین صرفا ادعاهای شخصی او و طرفداران این رژیم و تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.

اقدامات احتیاطی رژیم برنستین

رژیم برنستین با هیچ یک از رژیم ها و توصیه های دیگر در راستای دیابت شبیه نیست لذا اگر دیابتی هستنید، قبل از هرگونه اقدامی حتما با پزشک خود برای گرفتن رژیم برنستین مشورت کنید.

معایب رژیم برنستین

اصولا برهم زدن تعادل درشت مغذی ها، آسیب های زیادی به سلامت انسان وارد می کند.

با توجه به عدم تعادل قند خون در بیماران دیابتی، رعایت رژیمی با این عدم تعادل، می تواند خطرناک باشد چرا؟

دیابتی ها باید 40 تا 50 درصد انرژی روزانه خود را از قندها و کربوهیدرات ها تامین کنند تا به ارگان های بدن آسیب وارد نشود و فرد به دلیل مصرف دارو و انسولین دچار افت قند یا هیپوگلایسمی نشود اما در رژیم برنستین این احتمال در نظر گرفته نشده است و ممکن است با ایجاد عارضه هیپوگلایسمی یا افت شدید قند خون آسیب جدی به سلامتی وارد شود.

از طرفی رژیم برنستین چربی بسیار بالایی دارد و این می تواند سبب بروز مشکلات مختلف مثل کبد چرب و افزایش چربی خون بشود.

منوی روزانه، تحقیقات و منابع

تحقیقات و پذیرش عمومی

ADA (academy of diet and nutrition) یا آکادمی رژیم و تغذیه، انجمن پزشکی آمریکا، سازمان کشاورزی آمریکا، انجمن قلب و عروق آمریکا و بسیاری از سازمان های معتبر دیگر در راستای رژیم درمانی این رژیم را رد کرده اند و اذعان می کنند به دلیل کاهش شدید منابع کربوهیدراتی در رژیم برنستین، فیبر، ویتامین های محلول در آب و املاح معدنی دریافتی کاهش پیدا می کند.

البته بسیاری از پزشکان از رژیم های کم کربوهیدرات مثل اتکینز و برنستین برای بیماران دیابتی خود استفاده می کنند که توجیه علمی ندارد.

نمونه رژیم یک روزه دکتر برنستین

صبحانه : سه عدد تخم مرغ سرخ شده در کره + یک فنجان اسفناج تفت داده شده

کربوهیدرات صبحانه : 10.5 گرم

شما می توانید یک فنجان بلک بری یا شیرین کننده به همراه قهوه در صبحانه میل کنید.

ناهار: 90 گرم جوجه پخته شده + 30 گرم پنیر راکفورت + 1 برش بیکن + نصف فنجان آووکادو+ 1 فنجان گوجه+ سبزیجات و روغن زیتون

کربوهیدرات ناهار: 12.5 گرم

شام: 1 فنجان قارچ گریل شده + 1 فنجان آجیل+ نصف فنجان توت فرنگی+ 120 گرم فیله گریل شده +30 گرم گردو + نصف فنجان کدو سبز تفت داده شده

کربوهیدرات شام: 14 گرم

سخن آخر

هیچکس منکر مزایا و خواص رژیم های پرپروتئین و کم کربوهیدرات نیست اما استفاده از این رژیم ها برای بیماران دیابتی خالی از ابهام نیست و نیاز به تحقیقات بیشتری در این زمینه دارد.

در صورتی که دیابتی هستید و میخواهید از رژیم های پرپروتئین مثل برنستین تبعیت کنید باید حتما با پزشک متخصص غدد یا متخصص تغذیه خود در ارتباط باشید.

منابع:

1. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes
2. https://www.healthline.com/nutrition/low-carb-diet-for-diabetes
3. Recipes & Nutrition | ADA (diabetes.org)
4. https://www.amazon.com/Gale-Encyclopedia-Diets-Health-Nutrition/dp/1414429916