رژیم آرتریت

467

رژیم آرتریت

مقدمه

آرتریت، مرسوم ترین بیماری مفصلی جهان! اختلالی که با درد شدید در مفاصل همراه می شود و می تواند روند زندگی بیمار را با چالش مواجه کند. بیماری آرتریت روماتوئید، اختلالی است که با التهاب یک یا چند مفصل همراه است و ممکن است به صورت پیش رونده تا از بین رفتن کامل مفصل ادامه پیدا کند.

در نظر داشته باشید، آرتروز با آرتریت یکسان نیست! در واقع آرتریت بیشتر به علل اکتسابی از جمله خودایمنی رخ می دهد اما آرتروز به علت سبک زندگی غلط و ضعف مفاصل رخ می دهد.

حدود یک درصد مردم جهان به بیماری آرتریت مبتلا هستند و همانطور که گفته شد، نسبت به سایر بیماری های مفصلی، شیوع بیشتری دارد. بیماری آرتریت علاوه بر درد و التهاب در مفاصل، مشکلات متعدد دیگری هم ایجاد می کند که با راهکارهای تغذیه ای و تمرینی، می تواند تسکین پیدا کند یا برطرف شود.

در ادامه قصد داریم درباره راهکارهای رژیمی موثر بر بیماری آرتریت صحبت کنیم.

بخش اول: توضیح درباره استئوآرتریت و روماتوئید آرتریت

در این بخش چه می آموزید؟

در این بخش درباره دو نوع رایج بیماری آرتریت یعنی استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید صحبت خواهیم کرد.

استئوآرتریت (Osteoarthritis یا به اختصار OA)

OA یکی از انواع رایج مجموعه بیماری های آرتریت است. شیوع OA در افراد میانسال بیشتر است. این بیماری، رایج ترین بیماری مفصلی در سراسر جهان محسوب می شود که حدودا 2.3 درصد است. روند شیوع این بیماری غیر واگیر در سراسر جهان در حال افزایش است.

آمارها نشان می دهند بین 80 تا 90 درصد افرادی که به سنین بالای 65 می رسند، برخی از علائم OA را بروز می دهند و تقریبا تمام افرادی که به سنین بالای 80 سال می رسند، برخی از علائم OA را دارا هستند. اگرچه عمده افرادی که به OA مبتلا می شوند در سنین بالای 50 سال قرار دارند اما این بیماری می تواند در میان افراد جوان تر هم رخ دهد. در سنین زیر 45 سال OA در مردان شیوع بیشتری دارد اما در سنین بالاتر این بیماری در زنان رایج تر است.

بیماری OA پاسخ مناسبی به درمان های مکمل می دهد. در نظر داشته باشید OA به طور کامل افراد را ناتوان نمی کند و بسیاری از علائم بیماری OA قابل مدیریت هستند. از راهکارهای کنترل علائم OA می توان به: کنترل وزن، فعالیت بدنی روزانه، استراحت به مفاصل درگیر ، استفاده از داروها بدون نسخه یا over the counter( OTC) و مسکن های ضد درد با نسخه پزشک اشاره کرد. اگرچه علائم ابتدایی ابتلا به OA بیشتر در انگشتان، مچ دست و گردن بروز می کند اما OA عمدتا مفاصل تحمل کننده وزن مثل زانوها، باسن و ستون فقرات را درگیر می کند.

علائم OA از فردی به فرد دیگر متفاوت است اما معمولا در یک نیمه بدن اتفاق می افتد. آسیب پیشرونده به غضروف ها، باعث تجمع مایعات در مفاصل می شود. به مرور زمان، در اثر این آسیب و تجمع مایعات، تاندون ها و عضلات ضعیف می شوند که در نهایت درد، التهاب و کاهش دامنه حرکتی را به دنبال دارد.

سیر بیماری OA معمولا تدریجی است و گاها ممکن است سال ها زمان ببرد تا علائم بیماری آشکار شوند!

درست است اصلی ترین عامل بروز OA مربوط به سن است اما عواملی مثل : چاقی، آسیب به مفاصل، فاکتورهای ژنتیکی، پوکی استخوان، کمبود ویتامین D و ... هم در بروز OA نقش دارند.

آرتریت روماتوئید یا Rheumatoid arthritis(RA)

بر خلاف OA، آرتریت روماتوئید بیشتر در سنین 30 تا 50 سال بروز می کند و زنان 3 تا 5 برابر بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند. میزان شیوع RA از OA کمتر و بین 0.5 تا 1 درصد است. نژاد و سابقه فامیلی، نقش مهمی در ریسک ابتلا به RA دارد. میزان شیوع RA در سفید پوستان از سیاه پوستان بیشتر است و آن هایی که در خانواده خود، فرد مبتلا به RA دارند، بیشتر در معرض خطر هستند. علیرغم OA که بیشتر به تحلیل غضروف ها مربوط می شود، RA یک بیماری خود ایمنی است که سلول های ایمنی به بافت های بدن حمله می کنند. هنوز نقش رژیم غذایی در بروز RA مشخص نشده است ولی بعضی مطالعات از تاثیر رژیم غذایی در شیوع و بروز آن صحبت کرده اند. درباره ارتباط بیماری های گوارشی کبدی با بروز RA هنوز شواهد روشنی وجود ندارد اما مطرح می شود بیماری های کبدی گوارشی می توانند در بروز RA نقش داشته باشند.

RA معمولا ناگهانی بروز می کند و علاوه بر مفاصل، سایر ارگان های بدن را هم تحت تاثیر قرار می دهد و حتی می تواند ریسک ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سکته را هم افزایش دهد. RA بر خلاف OA می تواند تا ناتوانی کامل فرد پیشروی کند! 30 درصد افرادی که به RA مبتلا می شوند، اگر تحت درمان قرار نگیرند، می توانند به طور کامل 2 تا 3 سال پس از ابتلا ناتوان شوند. به طور میانگین، طول عمر افراد مبتلا به RA 3 تا 12 سال کمتر از عموم جامعه است. بیشتر مفاصلی که در RA تحت تاثیر قرار می گیرند، انگشتان، مچ دست ، شانه ها و گردن هستند. همچنین افراد مبتلا به RA بر خلاف OA علائم را در دو طرف بدن بروز می دهند. عمده دردهای افراد مبتلا به OA، مربوط به همان مفاصل است اما در RA علائم شدت بیشتری دارند و علاوه بر درد مفاصل، مبتلایان می توانند تب عمومی را هم تجربه کنند و به طور کلی، علائم در RA شدت بیشتری دارد.

جدول زیر به طور خلاصه تفاوت های OA و RA را نشان می دهد:

بخش دوم: تاریخچه و نگاه کلی

تاریخچه:

تحقیق درباره نقش رژیم درمانی در درمان و کنترل علائم بیماران مبتلا به آرتریت از سال 1930 آغاز شد. در نهایت سال 2018 جزئیات رژیم درمانی در بیماران مبتلا به آرتریت توافق گردید. یکی از اساسی ترین یافته ها که تمامی متخصصین بر آن تاکید دارند، اهمیت کاهش یا کنترل وزن در تخفیف علائم یا متوقف کردن آن ها در بیماران مبتلا به OA است. یکی دیگر از یافته های مورد توافق، این است که رژیم غذایی مناسب و متعادل در بهبود هر دو نوع بیماری OA و RA نقش دارد. همچنین تحقیقات بسیاری در راستای اثر مکمل های رژیمی، مکمل و طب جایگزین صورت گرفته و ادامه دارد.

نگاه کلی رژیم درمانی درOA

یکی از اصلی ترین توصیه هایی که متخصصان این حوزه بر روی آن تاکید دارند، کاهش یا کنترل وزن کنار فعالیت فیزیکی متعادل مثل ورزش در بیماران مبتلا بهOA است. از آنجایی که در بیماری OA بیشتر مفاصل تحمل کننده وزن تحت تاثیر قرار می گیرند، چند کیلوگرم اضافه وزن، می تواند فشار بسیار زیادی به این مفاصل وارد کند. فشار به مفاصل در راه رفتن، دویدن و تمرینات ورزشی بسیار بیشتر می شود. تخمین زده شده به ازای هر یک کیلوگرم اضافه وزن، هنگام راه رفتن یا دویدن، بین 3 تا 6 کیلوگرم فشار به مفاصل تحمل کننده وزن وارد می شود. برای مثال، تنها 4.5 کیلوگرم اضافه وزن می تواند فشاری بین 13.6 کیلوگرم تا 27.2 کیلوگرم بیش از وزن نرمال به مفاصل شما اعمال کند.

پس واضح است که کاهش وزن می تواند برای بهبودی مفاصل در بیماری OA بسیار کمک کننده باشد. اضافه وزن و چاقی نه تنها باعث تشدید علائم در بیماری OA می شوند، بلکه یکی از اصلی ترین علل بروز آن هم می باشند! یافته های کمیته ملی سلامت ایالات متحده (NIH) نشان می دهد که زنان مبتلا به چاقی ، 4 برابر شانس بیشتری برای ابتلا به OA دارند که این رقم در مردان چاق به 5 می رسد!

قابل ذکر است بعضی از مطالعات، نتایج متناقضی در این راستا ارائه داده اند اما عمده مطالعات، از اثر بخشی کاهش وزن و فعالیت فیزیکی متعادل در بهبود علائم OA صحبت کرده اند.

استفاده از صفحات فرستنده امواج الکترومغناطیسی و روش Moxibustion یا فتیله گذاری هم در کنار کاهش وزن از اثرگذاری زیادی در کاهش علائم OA برخوردار است.

اگرچه بسیاری از پزشکان رژیم های برپایه گیاهان یا حتی رژیم های گیاهخواری را برای کاهش وزن در بیماران مبتلا به OA توصیه می کنند، اما هر رژیمی که در آن محدودیت کالری روزانه اعمال شده باشد، می تواند به شرایط بیماران مبتلا به OA کمک کننده باشد. البته قابل ذکر است مصرف ترکیبات گیاهی با افزایش دریافت پلی فنول های گیاهی(طیف وسیعی از ترکیبات شیمیایی که در گیاهان وجود دارد و خواص متعددی دارد.) مرتبط است که می تواند در بهبود OA موثر باشد. اثربخشی رژیم های ضدالتهاب بر روند بیماری OA نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.

در ادامه درباره مکمل های موثر در بهبودی بیماران مبتلا به OA صحبت خواهیم کرد.

مکمل های موثر در بیماری OA

بسیاری از مکمل ها و راهکارهای رژیمی جهت کنترل علائم و کاهش مشکلات مربوط به مفاصل و غضروف ها در بیماری OA تعریف شده اند:

کندرایتین سولفات:

کندرایتین سولفات، یکی از اجزای یک پروتئین بزرگ است که در راستای حفظ انعطاف پذیری غضروف ها عمل می کند. فرم مکمل کندرایتین سولفات از حیوانات یا غضروف کوسه ها جدا می شود. دوز معمول مصرفی این مکمل 1200 میلی گرم در روز است.

گلوکزآمین:

گلوکزآمین، یک نوع قند آمین دار است که در راستای حمایت از ساخت و ترمیم غضروف ها کاربرد دارد. این ترکیب می تواند از خرچنگ، میگو یا پوست میگو به عنوان مکمل استخراج شود. دوز توصیه شده برای کنترل علائم OA روزانه 1500 میلی گرم است. به طور کلی گلوکزآمین معمولا با کندرایتین سولفات ترکیب می شود و در قالب یک مکمل ارائه می شود که به صورت بدون نسخه (OTC) قابل تهیه کردن است.

محصولات گیاهی:

بسیاری از طبیعی شناسان پیشنهاد می کنند که محصولات گیاهی خاص مثل : گیاه یوکا، پنجه شیطان، زالزالک،گیلاس و ... می تواند تاثیرات مثبتی در روند بازسازی غضروف ها و کاهش درد مفاصل دارند.

همچنین برای کاهش درد در بیماران مبتلا به OA می توان از زنجبیل پودر شده استفاده کرد. محققان نیوزلندی در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده اند گیاه خاراگوش چینی که در روند درمان مالاریا استفاده می شود می تواند در تسکین درد موثر باشد.

ویتامین درمانی

بعضی از پزشکان معتقدند افزایش دریافت روزانه ویتامین ها مثل ویتامین های C، A، E و B6 که برای حفظ ساختار غضروف ها مورد استفاده هستند، می توانند در روند درمانی OA موثر واقع شوند.

ASU

یکی دیگر از مکمل های موثر برای کاهش عوارض بیماری OA، قرص ASU است. قرص ASU که به صورت شربت هم وجود دارد، محصولی ترکیبی از روغن آووکادو و سویا به نسبت 1 به 2 است. تولید این قرص ابتدا در کشور فرانسه گسترش پیدا کرد. این دارو به نام پیاسکلدین از سال 1990 برای کاهش التهاب و افزایش غضروف سازی در بیماران OA مورد استفاده قرار می گیرد. دوزپیشنهادی این دارو 300 میلی گرم در روز است و به صورت بدون نسخه (OTC) قابل تهیه شدن است.

S آدنوزیل متیونین (SAM)

SAM یک مولکول است که به صورت طبیعی در بدن انسان وجود دارد و در کبد ساخته و مصرف می شود. این دارو از سال 1999 به صورت بدون نسخه در ایالات متحده در اختیار عموم قرار گرفت. این دارو می تواند در روند درمانی بیماران مبتلا به OA موثر واقع شود.

متیل سولفونیل متان یا MSM

MSM که به نام دی متیل سولفون هم مشهور است، یک پودر سفید کریستالی است که در برخی از گیاهان وجود دارد. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) از سال 2008 این دارو را ایمن اعلام کرد و هم اکنون برای کمک به درمان تب یونجه و بیماری OA استفاده می شود. تحقیقی که سال 2017 بر روی MSM انجام شد، نشان می دهد این دارو می تواند التهاب در بیماران OA را کاهش دهد ولی مکانیسم آن به درستی شناخته نشده است.

در نهایت، نتایج مرتبط با اثربخشی مکملیاری با ریز مغذی ها ضد و نقیض است و نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه وجود دارد!

طب های مکمل در درمان OA:

دو روش رژیمی سنتی مربوط به طب مکمل در روند OA موثر شناخته شده اند.

طب سنتی هندی یا آیووردا:

متخصصان طب سنتی هندی اعتقاد دارند وقوع OA در انسان، ناشی از عدم تعادل سه انرژی نهان درون بدن است! آن ها معتقدند این عدم تعادل می تواند منجر به بروز سموم در دستگاه گوارش شود که این سموم جذب شده و در مفاصل تجمع پیدا می کند که درنهایت منجر به بروز OA می شود. متخصصان طب آیووردا معتقدند باید آتش دستگاه گوارش زیاد شود تا روند گوارش ترمیم شده و این سموم دفع شوند! به این منظور در یک دوره رژیمی 3 تا 5 روزه، ادویه های خاصی مثل، زردچوبه، فلفل هندی و زنجبیل به غذا می افزایند تا عمل پاکسازی به خوبی انجام شود.

طب سنتی چینی:

راهکار درمانی طب سنتی چینی، استفاده از ترکیباتی مثل دارچین، آکیناسه و کویکس است. قدمت استفاده از این ترکیبات در طب سنتی چینی به 1200 سال می رسد که به دو هو جی شنگ وان یا قدرت مفاصل مشهور است. تجربه دنبال کنندگان طب سنتی گیاهی چینی و طب سوزنی نشان می دهد طب سوزنی کارایی بیشتری دارد.

اهداف رژیم درمانی در OA

اهداف رژیم درمانی در بیماری OA به شرح زیر است:

کاهش وزن فرد مبتلا تا رسیدن به وزن ایده آل به منظور کاهش فشر روی مفاصل تحمل کننده وزن بدن
کمک به حفظ ساختار و ترکیب غضروف ها در مفاصل
حفظ سلامت عمومی با افزودن بیوفلاونوئیدها و آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی
شناسایی غذاهایی که منجر به بدتر شدن علائم در فرد می شوند و حذف آن ها از منوی غذایی روزانه

مزایای رژیم درمانی در OA

یکی از اصلی ترین دستاوردهای رژیم درمانی در OA، کاهش وزن است که این کاهش وزن، با کاهش درد، کاهش التهاب و افزایش توانمندی های حرکتی مرتبط است. مزایای مکمل های رژیمی در بیماران OA، به شرایط کلی بیمار و میزان فرسایش غضروف ها در مفاصل مرتبط است.

نگاه کلی رژیم درمانی در RA

بعضی از شواهد نشان می دهند بیماران مبتلا به RA می توانند از حذف کامل گوشت قرمز یا پیروی کامل از رژیم های گیاهخواری بهره بگیرند و مداخلات رژیمی برپایه گیاهخواری مثل رژیم مدیترانه ای یا وگان می توانند در روند درمان RA کمک کننده باشند.

رژیم های دیگری مثل رژیم های حذفی و المنتال گاها برای روند درمانی RA استفاده می شود. رژیم حذفی رژیمی است که بعضی از موارد منوی غذایی برای همیشه از رژیم فرد حذف می شود و رژیم المنتال، در واقع جایگزین کردن غذا با مکمل های رژیمی مایع است.

اثربخشی رژیم های ضدالتهاب بر روند بیماری RA نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.

از راهکارهای رژیمی موثر در روند رژیم درمانی RA، کاهش مصرف منابع اسید چرب امگا6 مثل آفتابگردان و بادام زمینی و افزایش مصرف منابع اسیدهای چرب امگا3 مثل روغن ماهی است. البته در کنار افزایش مصرف منابع اسیدهای چرب امگا3، می توان از روغن زیتون و دانه کتان هم بهره گرفت. همانطور که می دانید هر چقدر نسبت اسیدهای چرب امگا6 به امگا3 کمتر باشد، پروسه های التهابی در بدن کندتر می شوند و التهاب مهار می شود.

در رژیم درمانی بیماران مبتلا به RA اگر فرد مبتلا دارای وزن متعادل باشد، نیازی به کاهش وزن وجود ندارد! کاهش وزن در این افراد نه تنها کمک کننده نیست، بلکه به علت کاهش دریافت ریز مغذی ها و پیروی از رژیم های روزه داری یا fasting، منجر به بدتر شدن علائم بیماری شود. البته بعضی از مقالات به اثرات بلند مدت رژیم های روزه داری تابع رژیم های غذایی با پایه گیاهی اشاره کرده اند اما برای رسیدن به نتیجه قطعی، تحقیقات بیشتر مورد نیاز است.

نکته بسیار جالب در روند رژیم درمانی این است که اگر فرد کمتر از وزن ایده آل باشد، روند تخریب مفاصل در او سریع تر می شود اما افرادی که دارای اضافه وزن جزئی هستند، این فرآیند یعنی تخریب مفاصل کندتر رخ می دهد.

بعضی از مطالعات، اثربخشی فعالیت فیزیکی و مداخلات روانشناسی را برای کاهش خستگی که بین بیماران مبتلا به RA شیوع دارد، تایید کرده اند.

مکمل های رژیمی در RA

عمده مکمل های رژیمی که در افراد مبتلا به RA توصیه می شود شامل موارد زیر است:

روغن ماهی:

روغن ماهی های آب سرد می تواند کاهش دهنده درد و التهاب در بدن انسان باشند. دوزپیشنهادی مصرف روغن ماهی در بیماران مبتلا به RA روزانه بین 1 تا 2 قاشق چای خوری است. علاوه بر روند کاهش التهاب به دنبال مصرف روغن های گیاهی، این روغن ها می توانند ریسک حملات قلبی را که در بیماران RA نسبت به افراد عادی بیشتر کاهش دهند.

روغن های گیاهی: بسیاری از مطالعات پیشنهاد می کنند استفاده از روغن های گیاهی حاوی اسید چرب گامالینولنیک، به کاهش التهاب بدن کمک می کند. از منابع گامالینولنیک می توان به روغن گل پامچال، گل گاوزبان و روغن توت سیاه اشاره کرد. دوز پیشنهادی مصرف روغن های گیاهی روزانه 200 تا 300 میلی گرم است.

چای سبز:

نوشیدن کمتر از 1 لیتر چای سبز در روز می تواند باعث کاهش التهاب بدن شود.

طب های مکمل در درمان RA:

طب سنتی هندی یا آیووردا پیشنهاد می کند بیمارانی که مبتلا به RA هستند می توانند از ترکیباتی که حاوی زنجبیل، زردچوبه، بوسولیا و آشواگاندا هستند در تسکین درد مفاصل و تب موثر واقع شوند.

طب سنتی چینی به منظور کاهش درد مفاصل و تب در بیماران مبتلا به RA، توصیه می کند محصولاتی که حاوی گیاهان Bupleurum falcatum و Tripterygium wilfordii هستند، مصرف شوند.

اهداف رژیم درمانی در OA

در افراد مبتلا به RA دارودرمانی گزینه اصلی درمان محسوب می شود و رژیم درمانی به فرآیند دارودرمانی کمک می کند در واقع رژیم درمانی نمی تواند به تنهایی کارایی لازم را داشته باشد. مبتلایان به RA داروها را به صورت ترکیبی مصرف می کنند. معمولا در روتند ترکیب داروها، داروهای ضد روماتوئید و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی با هم ترکیب می شوند.

یکی از کاربردهای اصلی رژیم درمانی در بیماران RA، کاهش شدت افسردگی است که گاها در بیماران مبتلا به RA بروز می کند.

داروهایی که در درمان RA مورد استفاده قرار می گیرند، می توانند منجر به بروز کمبودهای تغذیه ای شوند. برای مثال، کورتون درمانی در بیماری RA باعث کاهش جذب کلسیم می شود که ریسک ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد. کالج روماتولوژی آمریکا تاکید می کند مبتلایان به RA حتما به یک رژیم درمانگر به منظور تنظیم یک رژیم متعادل مشاوره کنند.

در جلسات مشاوره، رژیم درمانگر تشخیص می دهد کدام عادات تغذیه فرد مبتلا، با بروز یا افزایش شدت علائم مرتبط است و رژیم غذایی مناسب را با توجه به این اطلاعات برای مبتلا تنظیم می کند.

مزایای رژیم درمانی در RA

کاربرد و مزایای رویکردهای رژیمی در مبتلایان RA از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در هر صورت پیروی از یک رژیم متعادل که از کمبودهای تغذیه ای در مبتلایان به RA جلوگیری می کند ضروری است چرا که عمده داروهای مصرفی در بیماری RA مثل داروهای داروهای تسکین دهنده آرتریت یا Disease-modifying antirheumatic drug (DMARD) و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی یا Nonsteroidal anti-inflammatory drug (NSAID) در دوزهای بالا منجر به کمبودهای تغذیه ای می شوند.

همچنین در اغلب موارد، گسترش بیماری RA با کاهش سطح ویتامین B6 مرتبط است و شواهد نشان می دهند مکملیاری با ویتامین B6 می تواند میزان التهاب در RA را کاهش دهد. قابل توجه است بیماران مبتلا به RA قبل از مصرف هرنوع مکمل، باید با پزشک خود مشورت کنند.

اقدامات احتیاطی عمومی در بیماران مبتلا به آرتریت

رعایت این توصیه های احتیاطی برای بیماران مبتلا به آرتریت (ORو RA) ضروری است:

قبل از پایبندی به هرنوع رژیم غذایی، فرد باید به پزشک جهت تشخیص نوع بیماری مراجعه کند. مثلا اگر پزشک تشخیص دهد که فرد به RA مبتلا است، باید درمان عمومی جهت کاهش عوارض بیماری به حداقل ممکن آغاز شود.
قبل از مصرف هر نوع مکمل رژیمی با پزشک مشورت کنید چراکه بسیاری از مکمل ها با هم و همچنین با داروهای مصرفی در روند درمان تداخل دارند. برای مثال مکمل کندرایتین سولفات باعث رقیق سازی خون و افزایش زمان تشکیل لخته می شود. حال اگر این مکمل همراه داروی آسپیرین مصرف شود، می تواند به خونریزی منجر شود.
مکمل های تجویز شده توسط پزشک را حتما از شرکت های معتبر تهیه کنید.
مصرف داروهای خود را قبل از مشورت با پزشک متوقف نکنید.
بیمارانی که از رژیم های گیاهخواری یا شبه گیاهخواری پیروی می کنند باید درباره افزایش ریسک بروز کمبود آهن در دراز مدت هوشیار باشند!
بیماران مبتلا به آرتریت که دارای شرایط : اضافه وزن بیش از 13 کیلوگرم، چاقی، دوره حاملگی، سنین زیر 18 سال، ابتلا به دیابت نوع2، اختلالات کبدی و اختلالات کلیوی هستند، باید قبل از شروع برنامه های کاهش وزن با پزشک خود مشورت کنند.

اقدامات احتیاطی در بیماری OA

بیماران OA که مبتلا به دیابت نوع 2 هستند و مکمل گلوکز آمین مصرف می کنند، باید به صورت مکرر قند خون خود را پایش کنند چرا که گلوکزآمین نوعی قند آمین دار است و می تواند باعث افزایش قند خون شود.

بیماران مبتلا به OA اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند، باید به صورت دوره ای آزمایش PT یا زمان پروترومبین را بدهند تا مشخص شود مدت زمان ایجاد لخته در خون آن ها چقدر است و اگر بیش از حد زیاد است، دوز مصرفی کاهش پیدا کند. قابل توجه است داروی کندرایتین سولفات خود رقیق کننده خون است و اگر با سایر داروهای رقیق کننده خون تداخل کند، می تواند مشکل ساز باشد.

ریسک های بالقوه در رژیم درمانی OA

عمده مکمل های مورد استفاده در بیماری OA، اگر طبق دستور پزشک مصرف شوند ایمن هستند. با این وجود، بیماران باید آگاه باشند مکمل های رژیمی از شرکت های معتبر تهیه شده باشد و درنظر داشته باشند که مکمل های رژیمی یا محصولات طب سنتی مکمل می تواند آلوده باشد و خطراتی داشته باشد. مکمل های رژیمی که در بیماری OA مصرف می شوند، می توانند دارای تداخلات یا عوارض جانبی باشند که به شرح زیر است:

MSM:

متیل سولفونامید متان در بعضی از مصرف کنندگان منجر به راش پوستی، اختلالات گوارشی و واکنش های آلرژیک می شود.

SAM:

S-آدنوزیل متیونین با داروهای زیر تداخل دارد:

دکسترومتورفان (یک داروی ضد سرفه)
سرکوب کننده های درد افیونی مثل: مپریدین و ترامادول
داروهای ضدافسردگی
کاهش اثر داروی لوودوپا که در بیماری پارکینسون استفاده می شود.

گلوکزآمین و کندرایتین سولفات:

نفخ شکمی یا اسهال خفیف به دنبال مصرف این داروها گزارش شده است. همچنین کندرایتین سولفات با داروهای رقیق کننده خون مثل آسپیرین تداخل دارد.

ASU: این مکمل در برخی بیماران منجر به راش های پوستی و تهوع در برخی از بیماران می شود.

در نظر داشته باشید عمده مکمل های ذکر شده تحت پوشش بیمه قرار نمی گیرد!

اقدامات احتیاطی در بیماری RA

گزارش شده روغن های گیاهی که حاوی اسید چرب گامالینولیئیک(GLA) هستند، در بعضی مصرف کنندگان باعث ایجاد عوارض گوارشی مثل: حالت تهوع، اسهال و نفخ می شوند.

گیاه گل گاو زبان دارای ترکیباتی در گروه پیرولیزیدین آلکالوئید(PA’s) هستند و این ترکیبات برای کبد سمی هستند و اگر بی رویه مصرف شوند، می توانند منجر به آسیب های کبدی یا تشدید آن ها شوند پس بیماران مبتلا به RA باید از گل گاو زبان پاک شده از PA ها یا به اصطلاح PA free بهره بگیرند.

استفاده از روغن گل مغربی در میان بیماران مبتلا به RA مرسوم است. قابل توجه است روغن گل مغربی می تواند با داروهای آرامبخش خانواده فنوتیازین ها مثل: پروکلروپرازین و کلروپرومازین که در درمان اسکیزوفرنی استفاده می شوند تداخل کنند.

روغن ماهی یکی دیگر از مکمل هایی است که میان بیماران مبتلا به RA رواج دارد. مکمل های روغن ماهی می توانند با داروهای رقیق کننده خون تداخل کنند و اثر آن ها را شدت ببخشند. همچنین مصرف بیش از حد روغن ماهی می تواند منجر به عارضه وجود بوی ماهی در بازدم فرد شود. بسیاری از مکمل های روغن ماهی با مقادیر زیادی ویتامین A مکملیاری می شوند که در دراز مدت می تواند باعث مسمومیت با ویتامین A شود.

قابل ذکر است مکمل روغن ماهی باید چندین ماه مصرف شود تا اثرات آن بروز پیدا کند!

ریسک های بالقوه در رژیم درمانی RA

گزارش شده بعضی از محصولات طب سنتی چینی، منجر به ضعف استخوان و بروز پوکی استخوان می شوند. همانطور که ذکر شد، مکمل های روغن ماهی با ویتامین A مکمل یاری می شود که در صورت استفاده بی رویه، می تواند منجر به مسمومیت با ویتامین A شود.

تحقیقات انجام شده درباره رژیم درمانی در آرتریت

در این بخش چه می آموزید؟

در این بخش درباره تحقیقات انجام شده در راستای اثربخشی رژیم درمانی در بیماری های OA و RA مطالبی را خواهید خواند.

OA

محققین متفق القول هستند که کاهش وزن، یک راهکار موثر در کاهش درد و عوارض بیماران مبتلا به OA است. تقریبا تمامی مقالات انجام شده درباره اثر کاهش وزن بر عوارض OA این مدعی را تایید می کنند.

تقریبا هیچ یک از مقالات اصلی انجام شده درباره OA، اثر بخشی رژیم های حذفی را تایید نمی کنند. مقالات زیادی از اثربخشی گلوکزآمین، کندرایتین سولفات، مکمل پکتین و ویتامین D همراه با ورزش را تایید می کنند.

اطلاعات در رابطه با اثربخشی SAM، MSM و محصولات گیاهی محدود است و تنها اثرات کوتاه مدت آن ها مشخص شده است و عوارض آن در درازمدت مشخص نیست.

RA

اولین مقالات انجام شده در راستای بیماری RA درباره اثرات رژیم های گیاهخواری بر عوارض بیماری RA بوده است. یک تیم تحقیقاتی هندی ، مقالات منتشر شده از سال 1995 تا سال 2017 درباره اثر رژیم های گیاهخواری یا شبه گیاهخواری را در بیماران RA بررسی کردند و نتیجه گیری کردند رژیم های گیاهخواری یا شبه گیاهخواری مثل رژیم مدیترانه ای به علت حذف طیف وسیعی از ریزمغذی و همچنین افزودن مقادیر زیاد روغن های غیر اشباع گیاهی، میتوانند منجر به بدتر شدن علائم در بیماران شوند.

همچنین در مطالعات اثربخشی استفاده از مکمل های پرو، پره، سین بیوتیک ها، ادویه ها مثل : دارچین، زنجیبیل و زردچوبه، مکمل های آنتی اسیدانی مثل کوئرستین و یوبی کوئینون نشان داده شده است.

مکمل روغن ماهی با توجه به تحقیقات، می تواند به عنوان یک مکمل تاثیرگذار زیر نظر پزشک استفاده شود.

در بعضی از مقالات، اثربخشی محدودیت سدیم در بهبود علائم RA دیده شده است.

به طور کلی هیچ مکملی در بیماران مبتلا به RA اثر خالص مثبت ندارد. اخیرا نقش موثر ویتامین D بر کنترل علائم RA در حال اثبات است ولی دوز و نحوه مصرف آن مشخص نیست.

بخش آخر: نتیجه گیری و منابع

سخن آخر:

با توجه به مطالبی که در این مقاله بیان شد، می توان گفت طیف وسیعی از عوامل می توانند در بروز و شدت مجموعه بیماری های آرتریت موثر باشند. به طور کلی مبتلایان به مجموعه بیماری های آرتریت، باید با متخصصین مربوطه در ارتباط باشند و به راهکارهای تیم درمان عمل کنند.

درباره جلوگیری از بروز مجموعه بیماری های آرتریت، پیروی از سبک زندگی سالم که شامل ورزش، پایش سلامتی هر 6 ماه یکبار، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و اجتناب از استرس و فشارهای روانی است می تواند موثر و تاثیر گذار باشد.

از این مقاله چه آموختید؟

در این مقاله درباره تاریخچه، شیوع، علل بروز، مکمل یاری، شیوه های موثر در کنترل، عوارض مکمل ها و داروهای مصرفی، تفاوت ها و شباهت ها و تحقیقات انجام شده درباره دو بیماری اصلی آرتریت یعنی OA و RA مطالبی را خدمت شما بیان کردیم.