7 خطر مصرف کافئین | قهوه برای چه کسانی خطرناک است؟

اگر بخواهم سالم‌‎ترین نوشیدنی دنیا بعد از آب را نام ببرم، بدون شک قهوه است. قهوه که عمدتا به کافئین درون آن معروف است، فواید متعددی برای سلامتی دارد که در مقاله "قهوه، بهترین نوشیدنی دنیا" مفصل توضیح دادم. متاسفانه برخی از افراد قادر به مصرف قهوه نیستند چرا که به کافئین حساسیت دارند. علاوه بر این، مصرف بیش از حد قهوه یا دریافت بیش از حد کافئین، خطراتی دارد. اینها موضوعاتی هستند که در این نوشتار بررسی خواهم کرد.

مصرف چقدر کافئین در روز مجاز است؟

مصرف روزانه تا 400 میلی گرم کافئین خطری برای افراد ایجاد نمی‌‎کند. البته این مقدار برای خانم‌‎های باردار و شیرده حدود 200 میلی گرم است.

بیشتر بخوانید: مقدار کافئین موجود در نوشیدنی‌های مختلف

بطور کلی نوشیدنی‌‎های کافئینی اعم از قهوه، اسپرسو، نسکافه و .... زمانی که در حد معمول روزانه مصرف می‌‎شوند، خطری برای افراد ندارند مگر اینکه به کافئین حساسیت داشته باشی.

خطرات بالقوه‌‎ی مصرف کافئین

در ادامه به بررسی خطرات احتمالی مصرف کافئین و قهوه می‎پردازم.

بروز اضطراب، استرس و افکار منفی

افرادی که مستعد افسردگی، استرس یا بروز افکار منفی هستند باید از مصرف کافئین اجتناب کنند. کافئین ترشح هورمون آدرنالین و نورآدرنالین رو افزایش می‌‎دهد. این هورمون‌‎ها بدن را در حالت استرس مضاعف قرار می‌‎دهند. به همین دلیل افرادی که از گذشته دارای اضطراب و استرس هستند، احتمال دارد با مصرف قهوه یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین دچار افکار منفی، استرس و اضطراب شوند.

بی‌خوابی و کاهش کیفیت خواب

کسانی که اختلالات خواب دارند، بهتر است کافئین مصرف نکنند. غلظت کافئین تا مدت زیادی در خون بالا می‌ماند و همین مساله می‌تواند به افت کیفیت خواب و بی‌‎خوابی منجر شود.

بطور کلی مصرف کافئین باید تا قبل از ساعات عصر باشد تا با خواب تداخل نکند.

تپش قلب و آریتمی قلبی

افرادی که بیماری‌‎های قلبی عروقی یا سابقه سکته‌‎ی قلبی دارند باید از مصرف قهوه و سایر نوشیدنی‌‎های کافئین دار اجتناب کنند. همانطور که گفتم کافئین با افزایش ترشح هورمون آدرنالین و نورآدرنالین تپش قلب را افزایش می‌‎دهد و این مساله برای افرادی که از قبل دارای بیماری‎های قلبی مثل آریتمی هستند، خطرناک است.

زخم معده و رفلاکس

کافئین ترشح اسید معده را افزایش می‎دهد به همین دلیل افرادی که دارای زخم معده یا رفلاکس هستند، باید از مصرف کافئین و قهوه اجتناب کنند.

تشدید مشکلات کلیوی

کافئین خاصیت ادرار آوری دارد. به همین دلیل افرادی که دارای مشکلات کلیوی هستند، ممکن است با مصرف کافئین مشکلاتشان تشدید شود. این دسته از افراد باید قبل از مصرف قهوه و نوشیدنی‌‎های کافئین دار با پزشک خود مشورت کنند.

مشکلات گوارشی

کافئین حرکات دستگاه گوارش را افزایش می‌‎دهد. به همین دلیل مصرف آن برخی از علائم گوارشی مثل دل درد، نفخ یا اسهال را تشدید می‌‎کند. افرادی که به مشکلات گوارشی مثل سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مبتلا هستند باید از مصرف قهوه اجتناب کنند.

کم آبی (دهیدراتاسیون)

همانطور که گفتم، قهوه دفع آب از طریق کلیه‌‎ها را افزایش می‎دهد، به همین دلیل اگر به اندازه کافی آب مصرف نکنی، در اثر مصرف قهوه دچار کم آبی یا دهیدراتاسیون می‌‎شوی. این موضوع عوارضی مثل خشکی پوست، خشکی دهان یا ریزش مو ایجاد می‌‎کند.

چجوری بدنمون رو به کافئین عادت بدیم؟

اگر نسبت به کافئین واکنش منفی نشان می‌‎دهی بهتر است ابتدا دانه‌‎های قهوه‌‎ی بدون کافئین (دِکافئینه) مصرف کنی. بعد به مرور میزان آن را افزایش بدی و کم کم قهوه کافئین دار را هم به برنامه غذایی‎ات اضافه کنی. اینطوری بدن کم کم به دوز ورودی کافئین عادت می‌کند و می‌توانی از فواید کافئین بهره‌‎مند بشی.

سخن آخر

بدون شک یکی از مفیدترین و بهترین نوشیدنی‎های دنیا، قهوه و نوشیدنی‌‎های وابسته به قهوه است. مصرف روزانه آن طبق تحقیقات متعدد و گوناگون فواید زیادی برای سلامتی دارد اما علم تغذیه علم تعادل است و زمانی که مصرف قهوه از تعادل خارج شود، مانند هر ماده‌‎ی غذایی دیگری خطراتی را به دنبال دارد. پس مهم است که این نوشیدنی را به اندازه مصرف کنی. البته توجه داشته باش که برخی از افراد دارای شرایط پزشکی خاص یا حساسیت به کافئین هستند که باید مصرف آن را قطع کنند

سوالات متداول

در ادامه به بررسی برخی از سوالات متداول در خصوص مضرات مصرف قهوه می‌‎پردازم.

آیا کافئین باعث استرس می‌‎شود؟

بله در دوزهای بالا و در برخی افراد کافئین به دلیل افزایش ترشح آدرنالین منجر به استرس می‌شود.

آیا کافئین باعث بی خوابی می‌‎شود؟

بله اگر از عصر به بعد محصولات دارای کافئین استفاده کنی، احتمال دارد با خواب تداخل داشته باشد و به بیخوابی منجر شود.

آیا کافئین باعث ریزش مو می‌‎شود؟

خیر. حتی برخی از تحقیقات نشان می‌دهند مصرف کافئین می‌‎تواند ریزش موی مردانه را تا حدی سرکوب کند.

آیا کافئین باعث سفیدی مو می‎شود؟

دریافت کافئین در حد معمول تاثیری بر سفیدی مو ندارد.

آیا کافئین باعث کم خونی می‎‌شود؟

خیر. کافئین تاثیری بر وضعیت ذخایر آهن و کم خونی ندارد.

آیا کافئین باعث یبوست می‌‎شود؟

در بلند مدت اگر به اندازه کافی آب مصرف نکنی احتمال دارد در اثر کم آبی ناشی از مصرف کافئین به یبوست مبتلا شوی. اما بطور کلی کافئین اثر ضد یبوست دارد و حتی در صورت مصرف زیاد احتمال دارد بیرون روی هم ایجاد کند.

آیا کافئین برای اسپرم ضرر دارد؟

خیر. مصرف روتین و به اندازه کافئین نه تنها برای اسپرم‌ها و باروری ضرری ندارد بلکه شانس باروری مردان را افزایش می‌‎دهد.

آیا کافئین برای بدن ضرر دارد؟

خیر کافئین نه تنها برای سلامتی ضرر ندارد، بلکه فواید متعددی هم برای سلامتی دارد.

آیا کافئین برای پروستات ضرر دارد؟

خیر ارتباطی بین بیماری‌‎های پروستات و مصرف کافئین وجود ندارد.

آیا کافئین برای پریودی بد است؟

مصرف مقادیر معمول کافئین علائم عادت ماهیانه را تشدید نمی‌کند اما اگر بیش از حد مصرف شود، احتمال دارد علائم آن را تشدید کند.

آیا کافئین برای پوست ضرر دارد؟

مصرف بیش از حد کافئین می‌‎تواند آب را از بدن دفع کند یا به اصطلاح بدن را دهیدراته کند. به همین جهت مصرف بیش از حد آن خطر خشکی پوست را افزایش می‌‎دهد.

آیا کافئین برای تیروئید ضرر دارد؟

خیر. مصرف کافئین ارتباطی با پرکاری یا کم کاری تیروئید ندارد.

آیا کافئین برای قلب ضرر دارد؟

خیر. اگر کافئین در حد مجاز مصرف شود، تنها کمی تپش قلب را افزایش خواهد داد.

آیا کافئین برای کبد ضرر دارد؟

خیر. کافئین نه تنها برای کبد ضرری ندارد، بلکه خاصیت محافظت کننده از کبد هم دارد.

آیا کافئین برای معده ضرر دارد؟

خیر. کافئین برای معده ضرر ندارد اما در صورتی که از قبل التهاب معده یا رفلاکس داشته باشی، مصرف آن توصیه نمی‌شود.

آیا کافئین چاق کننده است؟

خیر. کافئین با افزایش سوخت و ساز بدن تا حد خیلی کمی خاصیت چربی سوزی هم دارد اما اگر با شکر یا شیر مصرف شود، محتوای کالری آن افزایش می‎یابد و می‌تواند چاق کننده باشد.

آیا کافئین خواب آور است؟

خیر کافئین با سرکوب هورمون آدنوزین، نقش ضد خواب دارد.

آیا کافئین دوپینگ است؟

بله. مصرف بیش از حد کافئین در مسابقات ورزشی دوپینگ محسوب می‌شود.

آیا کافئین مخدر است؟

خیر کافئین جزء مواد مخدر طبقه بندی نمی‌شود.

آیا کافئین مرفین دارد؟

خیر. مرفین نوعی مخدر تسکین دهنده‌ی درد است و با کافئین تفاوت دارد.

آیا کافئین مسکن است؟

بله کافئین به دلیل خاصیت اسپاسم عروق می‌‎تواند درد را تا حد خوبی سرکوب کند. به همین دلیل به عنوان مسکن در شرایطی مثل سردرد و میگرن استفاده می‌شود.

آیا کافئین مضر است؟

خیر مصرف کافئین تا 400 میلی گرم در روز مانعی ندارد و در خانم‌‎های باردار و شیرده این مقدار 200 میلی گرم است.

آیا کاکائو کافئین دارد؟

مقدار کافئین در انواع کاکائو متفاوت است اما بطور معمول هر 100 گرم کاکائو حدود 230 میلی گرم کافئین دارد.

آیا نسکافه کافئین دارد؟

بله نسکافه دارای کافئین است و بر اساس برند آن، میزان کافئین در انواع نسکافه متفاوت است. 

آیا نوشابه کافئین دارد؟

بله هر قوطی نوشابه کولا حدود 40 میلی گرم کافئین دارد.

آیا هات چاکلت کافئین دارد؟

بله هات چاکلت به مقدار 5 میلی گرم در هر فنجان کافئین دارد.

بعد از خوردن قهوه چه بخوریم؟

بعد از مصرف قهوه یا نوشیدنی‌‎های کافئین دار باید آب بنوشی تا رنگ دندان‌‎ها تغییر نکند.

منبع

healthline / caffeine side effects