نقش آب در لاغری | آیا رژیم آبدرمانی خوب است؟

در مسیر کاهش وزن، بسیاری از افراد سراغ مکملها، رژیمهای سخت یا تمرینهای فشرده میروند، در حالی که یکی از تاثیرگذارترین ابزارهایی که همیشه در اختیار ما است، آب است. چیزی بسیار ساده که اغلب جدی گرفته نمیشود، اما اثرات آن بر چربیسوزی، متابولیسم و عملکرد بدن، بسیار عمیق است.
در این مقاله بررسی میکنم که آب چه نقشی در کاهش وزن دارد، چگونه متابولیسم را فعال میکند، آیا رژیم آبدرمانی روش مناسبی برای کاهش وزن است یا نه؟ و چطور میتوان نوشیدن آب را به ابزاری برای ارتقای سلامتی و کنترل اشتها تبدیل کرد.
اهمیت نوشیدن آب در سلامتی
آب بخش زیادی از بدن ما را تشکیل میدهد و تقریبا هیچ واکنش زیستی بدون آن انجام نمیشود. از تنظیم دمای بدن و انتقال مواد مغذی تا دفع مواد زائد، همه به حضور آب وابسته هستند. کمبود آب در بدن باعث خستگی، یبوست، سردرد، خشکی پوست و کاهش تمرکز میشود. همچنین زمانی که بدن کمآب باشد، متابولیسم کندتر میشود و چربیسوزی کاهش پیدا میکند. برای اینکه سیستم بدن بهدرستی کار کند، تأمین آب کافی ضروری است. قبل از اینکه به نقش آب در لاغری بپردازم، علائم کمبود آب در بدن را برایت بررسی میکنم:
علائم کم آبی چیست؟
کمآبی بدن زمانی اتفاق میافتد که میزان مایعات دریافتی کمتر از مقدار دفعشده باشد. این وضعیت میتواند از خفیف تا شدید دستهبندی شود. در مرحله خفیف، فرد ممکن است دچار خشکی دهان، لبهای ترکخورده، احساس تشنگی مداوم، کاهش انرژی، و کاهش دفعات ادرار شود. رنگ ادرار در این مرحله معمولاً زرد تیره است.
اگر کمآبی ادامه پیدا کند و وارد مرحله متوسط شود، علائمی مانند سرگیجه، سردرد، بیحالی، کاهش تعریق، و تپش قلب ظاهر میشود. در این سطح، پوست ممکن است خشک و فاقد انعطافپذیری طبیعی باشد.
در مرحله شدید، شرایط خطرناکتر میشود: افت شدید فشار خون، گیجی یا بیهوشی، اختلال در تنفس، چشمهای گودافتاده، و در موارد حاد، نارسایی کلیه یا تشنج ممکن است رخ دهد. کمآبی شدید یک وضعیت اورژانسی است و نیاز فوری به دریافت مایعات و الکترولیت دارد. برای جلوگیری از رسیدن بدن به این مراحل، نظارت بر نشانههایی مانند رنگ ادرار، میزان تشنگی، و سطح انرژی روزانه اهمیت زیادی دارد.
آب چه نقشی در لاغری دارد؟
در ادامه به بررسی نقش آب در لاغری میپردازم:
افزایش سرعت متابولیسم
نوشیدن آب بهویژه در حالت ناشتا، میتواند برای مدتی متابولیسم بدن را بالا ببرد. بدن برای رساندن دمای آب سرد به حالت طبیعی، انرژی مصرف میکند. این فرایند ساده باعث مصرف کالری بیشتر میشود. علاوه بر این، بافتهای لخم مثل عضلات، با جذب آب، عملکرد بهتری از خود نشان میدهند که این مساله هم باعث افزایش سوخت و ساز میشود.
کنترل اشتها
نوشیدن آب قبل از وعده غذایی به کاهش اشتها کمک میکند. بسیاری از افراد تشنگی را با گرسنگی اشتباه میگیرند و همین مسئله باعث دریافت کالری بیشتر میشود. اگر قبل از غذا آب بنوشید، احتمال پرخوری کمتر میشود. در واقع مغز توان تفکیک گرسنگی و تشنگی را در هیپوتالاموس ندارد و همین مساله باعث میشود زمانی که بدنت کم آب شده، دچار گرسنگی بی دلیل بشوی و غذای بیشتری نوش جان کنی.
بیشتر بخوانید: با این تکنیکها اشتهای خودت رو کنترل کن تا لاغر بشی
بهبود عملکرد دستگاه گوارش
برای حرکت بهتر مواد غذایی در دستگاه گوارش و پیشگیری از یبوست، بدن به آب کافی نیاز دارد. عملکرد درست رودهها، جذب بهتر مواد مغذی و دفع راحتتر، نقش مهمی در کاهش وزن دارند. در واقع اگر دستگاه گوارش تو به درستی کار نکند، نمیتوانی مواد مغذی مورد نیاز برای چرخههای سوخت و ساز بدنت را تامین کنی و همین مساله باعث میشود سوخت و ساز تو افت کند. پیشنهاد میکنم مقاله "یکبار برای همیشه از شر یبوست خلاص شو" را در این زمینه مطالعه کنی.
دفع سموم از بدن انسان
یکی از علتهای استپ وزنی، تجمع سمهای مختلف در چربی است. همه تلاش بدن این است که این سموم را از طریق ادرار دفع کند اما توان کلیهها برای دفع سم محدود است. بنابراین بدن برای اینکه بخواهد سمومی که در خون وجود دارند را غیر فعال و خنثی کند، مجبور است آنها را در بافت چربی ذخیره کند. به مرور که وزن کم میکنی، این سمها از داخل چربی وارد خون میشود و اگر دفع نشود، وارد مغز شده و منجر به کاهش متابولیسم و استپ وزنی میشود. نوشیدن آب کافی توان کلیهها برای دفع این سموم را افزایش میدهد.
کاهش وزن ناشی از تجمع آب
در شرایط کمآبی، بدن بهطور خودکار آب را ذخیره میکند و این باعث ورم و افزایش وزن میشود. زمانی که آب کافی به بدن برسد، سیستم بدن به حالت تعادل برمیگردد و آب اضافی دفع میشود.
رژیم آب درمانی چیست؟
رژیم آب درمانی یعنی فرد برای یک بازه زمانی مشخص، تنها آب بنوشد و هیچ ماده غذایی جامدی مصرف نکند. این بازه ممکن است از یک روز تا چند روز ادامه داشته باشد. هدف، پاکسازی بدن، استراحت دادن به سیستم گوارش و کاهش وزن سریع است. من به هیچ عنوان رژیم آب درمانی را برای هیچ موجود زندهای توصیه نمیکنم! از معایب این رژیم غذایی میشود به موارد زیر اشاره کرد.
- افت فشار خون و قند خون
- کاهش سطح انرژی
- از بین رفتن بافت عضلانی
- کمبود ویتامینها و الکترولیتها
- برگشت وزن پس از اتمام رژیم
پس اگر در ذهنت هست که با این رژیم وزن کم کنی، همین الان بیخیالش بشو و به فکر یک رژیم اصولی و درست و درمون برای لاغری باش.
در روز چند لیوان آب بنوشیم؟
نیاز بدن به آب به عوامل مختلفی بستگی دارد: وزن، میزان فعالیت، شرایط آبوهوایی، تغذیه و وضعیت کلی بدن. بنابراین نمیتوان توصیهی کلی برای همه افراد در نظر گرفت. برای محاسبه میزان آبی که باید هر شخص مصرف کند، فرمول زیر را استفاده کن. البته در نظر داشته باش این فرمول برای کدودکان مناسب نیست.
برای هر ۳۰ کیلوگرم وزن بدن، حدود ۱ لیتر آب در روز لازم است.
یعنی یک فرد ۷۵ کیلویی، به حدود ۲.۵ لیتر آب در روز نیاز دارد.
همچنین سعی کن آب را باید در طول روز تقسیم کنی، نه اینکه یکباره حجم زیادی آب بنوشی.
مضرات نوشیدن بیش از حد آب
اگر مقدار زیادی آب در مدت زمان کوتاه نوشیده شود، ممکن است بهجای فایده، آسیب ایجاد کند. در این حالت سدیم خون رقیق میشود و عملکرد سلولها دچار اختلال میشود. این وضعیت را هیپوناترمی مینامند. از علائم نوشیدن زیاد آب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تهوع
- سردرد
- احساس گیجی
- ورم در دست و پا
- خوابآلودگی یا بیحالی
- در موارد شدید، تشنج
نوشیدن آب بیش از نیاز بدن، به اندازه کمآبی میتواند خطرناک باشد.
از کجا بفهمیم آب کافی نوشیدهایم؟
بهترین شاخص برای اینکه متوجه بشویم آب کافی نوشیدهایم یا نه، رنگ ادرار است. طبقه بندی زیر، دقیقترین راه برای فهمیدن میزان کم آبی بدن است.
شفاف یا زرد خیلی روشن = مناسب
زرد پررنگ یا تیره = نشانه کمآبی
کاملاً بیرنگ = نوشیدن بیش از حد آب
نتیجهگیری
آب نقش بسیار مهمی در سلامت عمومی و کاهش وزن دارد. اگر دنبال راهی ساده، کمهزینه و موثر برای شروع لاغری هستید، نوشیدن آب کافی یکی از اقدامات مهم است.
البته باید در نظر داشته باشی که طبیعتا نباید انتظار داشته بشی صرفا با نوشیدن آب بتوانی وزن کم کنی و کاهش وزن مستلزم رعایت یک رژیم غذایی اصولی و یک برنامه تمرینی است.